گاورنر دیزل ژنراتور، یکی از قطعات کنترلی می باشد که بر روی موتور ژنراتور دیزلی نصب می شود. گاورنر یکی از دستگاه های کنترل دیزل ژنراتور است که با کنترل سرعت موتور ژنراتور دیزلی، حرکت دستگاه را ثابت نگه می دارد.
نقش و کاربرد گاورنر در دیزل ژنراتور
اصلی ترین کاربرد انواع گاورنر دیزل ژنراتور، کنترل دور بر دقیقه و ثابت نگه داشتن فرکانس تولیدی موتور ژنراتور دیزلی است. پس از روشن شدن موتور ژنراتور دیزلی، توان موتور دیزلی دچار نوسان می شود. هر چند توان موتور دیزلی، دچار نوسان می گردد ولی سرعت سیستم بایستی ثابت بماند. از این رو، از گاورنر استفاده می شود. گاورنر به اکچویتور، فرمان صادر می کند تا میزان تزریق سوخت به موتور ژنراتور دیزلی، ثابت گردد. وظیفه انواع گاورنر موتور ژنراتور دیزلی، ثابت نگه داشتن نیروی حاصل از انفجار در سیلندر می باشد و دستگاه با سرعت ثابتی، فعالیت می کند. از این رو، سرعت فعالیت موتور ژنراتور از حد متعارف، خارج نمی شود.
انواع گاورنر
انواع گاورنرها شامل گاورنرهای مکانیکی، گاورنرهای الکترومکانیکی و گاورنرهای الکتریکی می شود. از این رو، ویژگی هر گاورنر به شرح زیر می باشد:
- گاورنرهای مکانیکی: یکی از انواع گاورنرها، گاورنرهای مکانیکی هستند. این نوع گاورنر از یک شاقول، چند چرخ دنده، هرزگرد، وزنه و تسمه های کوچک تشکیل شده است. گاورنرهای مکانیکی بر روی ژنراتورهای دیزلی تک سیلندر و دو سیلندری نصب می
- شوند.گاورنرهای الکترومکانیکی: این نوع گاورنرها از دو قسمت مکانیکی و الکتریکی تشکیل شده است. سرعت فعالیت این مدل گاورنر بالاتر از سرعت گاورنرهای مکانیکی می باشد. فعالیت گاورنر الکترومکانیکی در موتورهای دیزل به قطعات الکتریکی و مکانیکی به کار رفته در گاورنر بستگی دارد. برخی از گاورنرهای الکترومکانیکی مجهز به چرخ دنده ماردونی، حلزونی یا جعبه دنده افزاینده نیرو هستند.
- گاورنرهای الکتریکی: یکی از انواع گاورنرها، گاورنرهای الکتریکی می باشند. این نوع گاورنرها، مماس بر دنده فلایویل موتور ژنراتور نصب می شوند و با شمردن پالس های ارسالی از پیکاپ، فعال می شود. گاورنرهای الکتریکی با دقت فوق العاده بالایی، موتور ژنراتور دیزلی را کنترل می کنند تا سرعت موتور ژنراتور دیزلی، ثابت بماند.
دسته بندی گاورنر بر اساس محدوده سرعت
گاورنرها بر اساس محدوده سرعت به سه دسته گاورنر تک برنامه ای، گاورنر دو قطبی و گاورنر سرعت کل، تقسیم شده اند.
- گاورنر تک برنامه ای: گاورنر تک برنامه ای با کالیبره کردن میزان سرعت موتور ژنراتور دیزلی، سرعت دستگاه را ثابت نگه می دارد. از گاورنر تک برنامه ای برای دستگاه هایی استفاده می شود که یک سرعت ثابت دارند.
- گاورنر دو قطبی: گاورنر دو قطبی، مناسب موتورهای ژنراتوری می باشد که دارای دو سرعت کالیبره و ایده آل هستند.
- گاورنر سرعت کل: گاورنر سرعت کل با انتخاب سرعت و تنظیم سرعت گاورنر، دور موتور ژنراتور دیزلی را ثابت نگه می دارد. به عبارتی، سرعت کل در تمام زمان ها ثابت می باشد. کاربرد گاورنر دیزل ژنراتور، ثابت نگه داشتن سرعت موتور ژنراتوری در هنگام فعالیت است.
نحوه تنظیم گاورنر دیزل ژنراتور
برای تنظیم انواع گاورنر دیزل ژنراتور بایستی موتور ژنراتور دیزلی، روشن شود. پس از روشن شدن موتور ژنراتور دیزلی بایستی صبر کرد تا موتور کمی گرم گردد. پس از گرم شدن موتور ژنراتور دیزلی، پتانسیومتر تنظیم می شود. پتانسیومتر، یک مقاومت سه ترمینالی است که وظیفه تنظیم سرعت موتور ژنراتور دیزلی را برعهده دارد. بر روی انواع گاورنر، دو پتانسیومتر نصب می شود. سپس نوبت به تنظیم ضریب بهره می رسد. در تنظیم ضریب بهره از پتانسیومتر GAIN استفاده می شود. در تنظیم ضریب بهره، بایستی پتانسیومتر در جهت عقربه های ساعت چرخانده شود. سپس، موتور ژنراتور دیزلی از جریان عادی خارج می شود.
پس از آن که موتور ژنراتور دیزلی از حالت عادی خارج شد، بایستی پتانسیومتر در خلاف جهت عقربه های ساعت چرخانده شود تا موتور ژنراتور دیزلی به حالت عادی برگردد. حالا، ضریب بهره در مقدار صحیح، تنظیم می شود. منظور از ضریب بهره، میزان توانی است که موتور ژنراتور دیزلی ارائه می کند. پیش تر اشاره شد که در بر روی گاورنر، دو پتانسیومتر نصب می شود. به پتانسیومتر دوم، پتانسیومتر Stability گفته می شود. وظیفه پتانسیومتر Stability، ایجاد ضریب پایداری در ژنراتور دیزلی می باشد. پتانسیومتر Stability بایستی در جهت عقربه های ساعت، چرخیده شود تا موتور ژنراتور دیزلی از حالت عادی خارج شود.
مجددا، پتانسیومتر Stability در خلاف جهت عقربه های ساعت چرخانده می شود تا موتور ژنراتور به حالت عادی برگردد و به صورت پایدار، فعالیت کند. تنظیم گاورنر دیزل ژنراتور با تنظیم دو پتانسیومتر صورت می گیرد. نقش گاورنر در حرکت ثابت موتور ژنراتور دیزلی، فوق العاده حیاتی می باشد. اگر تنظیم به اشتباه صورت گیرد، موتور ژنراتور دیزلی خاموش می شود.